Grzech jest obecny w historii człowieka; na próżno ktoś chciałby go nie zauważać lub nadawać inne nazwy tej mrocznej rzeczywistości (Katechizm Kościoła Katolickiego 386). W rozumieniu Kościoła grzech to odrzucenie Boga i przeciwstawienie się Mu, które odbija się w dalszym ciągu na życiu człowieka i na historii (Tamże), mając ogromne konsekwencje również w odniesieniu do miłości wobec drugiego człowieka.

Pytania: czy już popełniłem grzech, czy jeszcze nie? czy był to grzech lekki, czy ciężki? powracają bardzo często i dotyczą różnych sfer naszego życia. Choć grzechy są bardzo zróżnicowane (ze względu na przedmiot, czy dotyczą Boga, czy człowieka, są duchowe, czy cielesne itd.), źródłem jest serce i wolna wola człowieka (KKK 1853).

Według ciężaru grzechy dzielimy na śmiertelne (ciężkie) oraz powszednie. Te pierwsze niszczą miłość w sercu człowieka wskutek poważnego wykroczenia przeciw prawu Bożemu. Grzech powszedni pozwala trwać w miłości Bożej, choć ją rani.

Aby grzech był śmiertelny, są konieczne jednocześnie trzy warunki: "Grzechem śmiertelnym jest ten, który dotyczy materii poważnej i który nadto został popełniony z pełną świadomością i całkowitą zgodą" (KKK 1857).

Materię ciężką ustalają Boże przykazania. Pełna świadomość i całkowita zgoda oznacza, że człowiek wie o tym, że dany czyn jest grzechem, że nie jest zgodny z nauką Bożą, a mimo to jednak godzi się i świadomie go popełnia. Trzeba też jasno określić, że niewiedza (ignorancja) dobrowolna (tzn. lepiej nie wiedzieć że coś jest złem), nie zmniejsza ciężkości grzechu, a wręcz przeciwnie, powiększa ją.

Grzech śmiertelny niszczy w nas miłość Bożą, uniemożliwia nam zatem przyjmowanie Komunii Świętej. Aby naprawić zerwaną więź z Bogiem należy przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania (spowiedzi). Tylko szczera spowiedź z wyznaniem wszystkich grzechów ciężkich może przywrócić nam na nową zażyłość z Bogiem i otworzyć na nowo drogę do Ołtarza Pańskiego.

Grzech powszedni natomiast zostaje w nas "zniszczony" w wyniku wzbudzenia w sobie żalu za grzechy, w czasie odmawianego aktu pokuty na początku każdej Mszy św., jak również podczas przyjmowania Komunii Świętej, która również umacnia nas w walce z naszymi pokusami.

Choć w sakramencie pokuty i pojednania mamy obowiązek wyznawania jedynie grzechów śmiertelnych, co do ilości, to jednak Kościół zachęca do wyznawania również grzechów powszednich, aby człowiek mógł dobrze pracować nad swoim dążeniem do świętości oraz dbał o dobre kształtowanie swojego sumienia.